روابط عمومی , مردم و دولت علیرضا رحمانی /کارشناس ارشد علوم سیاسی / مسئول روابط عمومی فرمانداری قزوین

دولت‌ها دریافته‌اند که اگر مردم سیاست‌های آنها را درک نکنند و از آنها حمایت نکنند،‌ آن سیاست‌ها در اجرا و هدایت ناکام خواهند ماند. فلذا آنها در پی الگو‌ها و رویکردهای مناسب تری برای مطلع ساختن، ‌مشورت و درگیر ساختن مردم در فرایند تدوین خط‌مشی های خود هستند.

دولت‌هایی که به عموم مردم امکان مشارکت می‌دهند، در تصمیم‌گیری ها موقعیت بهتری نصیبشان می شود و تصمیمات آنها از پشتیبانی عمومی بیشتری برخوردار می‌شود.

مشارکت، امکان دستیابی دولت را به اطلاعات مهمی در مورد نیازها و اولویت‌های افراد و جوامع فراهم می‌سازد .

لازمه جلب این مشارکت , داشتن ارتباطات موثر، دو سویه، روان و بی‌واسطه بین مردم و دولت و همچنین بستر سازی مناسب برای ایجاد چنین ارتباطاتی است.

وظیفه برقراری این ارتباط دو سویه بین دولت و مردم با روابط عمومی هاست. این مهم با ارتقا بیشتر جایگاه روابط‌عمومی و در نتیجه اثربخشی بیشتر روابط‌عمومی در برقراری ارتباط با جامعه و مجموعه دستگاه‌های مرتبط بیشتر بدست می آید .

گاهی اوقات مدیران به دلیل خصوصیات شخصی دوست دارند نقش پر رنگی در رسانه ها داشته باشند و هر از گاهی تصاویرشان را در صفحات نشریات ببینند . به همین دلیل سعی دارند خودشان نقش روابط عمومی را ایفا کنند و میدان را از آنها خالی می کنند و شخصا میدان داری می کنند . اما اشکال کار در این است که : وجود مشغله های کاری زیادی که مدیران دستگاه های اجرایی دارند سبب می شود در اطلاع رسانی خوب عمل نکنند و عدم اطلاع رسانی در وقت مناسب باعث قطع و یا حداقل سست شدن ارتباط مردم با کارگزاران خواهد شد و اینجاست که روابط عمومی ها در این خصوص عملکرد شایسته ایی را می توانند ایفا کنند.

روابط عمومی ها در حوزه های مختلف اجتماعی ، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در تماس و مواجهه نزدیک با مردم هستند ،اطلاعات و آگاهی از روابط عمومی به داخل و یا خارج سازمان رد و بدل می شود ، روابط عمومی به واسطه حرفه اش مدام با رسانه در ارتباط است  ، از این رو زودتر از همه مطلع می شود و سریعتر می تواند واکنش نشان می دهد . اما اگر به دلیل رفتارهای رییس مدارانه و اقتدارگرایانه مدیران سازمان , اجازه ارتباط گیری را از روابط عمومی بگیرد هرگز شاهد واکنش و  انعکاس صادقانه و شفاف واقعیت ها از سوی روابط عمومی ها نخواهیم بود .

ساختارهایی اینچنین روابط عمومی  را  از وظیفه اصلی اش یعنی برقراری رابطه شفاف و اعتماد ساز میان داخل سازمان و محیط بیرونی ؛ بازنگه میدارد و آنها را در فضایی میان صدای مسئولان و صدای مردم سرگردان می کند , از انتشار اخبار واقعی هم گریزان خواهند شد و متاسفانه روابط عمومی بیش ازآنکه پل ارتباطی سازمان با مردم باشد بلندگویی یک طرفه خواهد شد که علاقه بی حد و اندازه مدیران را برای نمایش در صحنه رسانه ها ارضا می کند.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید انتظار متفاوت شده است , دولتی که خود را پاسخگوی مطالبات مردم می داند و اگر اشتباهی رخ دهد با جسارت و شجاعت منحصر بفردی حاضر است در پیشگاه ملت عذرخواهی کند و واهمه ای از بیان اشکالات خود ندارد , توقع بیش از این می رود که مدیرانی میانی نیز به این خصیصه دولت احترام بگذارند و ارتباطشان را با مردم صیقل دهند تا این زنجیره , کارآمدی خودش را آشکار کند . و با بها دادن به روابط عمومی ها رویکرد تازه ای در پیش بگیرند ، چرا که این رویکرد هم به نفع دولت است و هم به نفع مردم است.

دکتر روحانی  در سال 1393 به مناسبت گرامیداشت هفته روابط عمومی و ارتباطات در پیامی از روابط عمومی ها خواست تا با همگرایی با دیگر نقش آفرینان عرصه رسانه و با به کارگیری ابتکارات بدیع، قانونمند، هدفمند و هوشمند، زمینه مشارکت و حضور فعال بیش از پیش تمامی مردم عزیز را در آبادانی کشور فراهم آورند.

رییس دولت یازدهم در این پیام ضمن تشریح و تکریم جایگاه روابط عمومی , خط مشی مشخصی را ترسیم می کند که مدیران و کارشناسان روابط عمومی می بایست با اتخاذ تدابیر مناسب و کارآمد در اجرای آن غفلت نکنند .

و یا در بخش دیگری از این پیام آمده است : رابطه دو سویه ملت و دولت در سایه فعالیت ها و انجام تکالیف سازمانی روابط عمومی ها تجلی می یابد و اهداف، رویکردها، مسئولیت ها، حقوق و وظایف دولت ها در قبال اقشار مختلف جامعه به طور عام و خدمات و ماموریت های ویژه سازمان مربوطه به طور خاص منعکس می شود.

روحانی در پیام خود یادآور شده است: در دولت «تدبیر و امید» از تمامی مسوولان، کارشناسان و همه برادران و خواهران شاغل در مراکز روابط عمومی وزارتخانه ها، سازمان ها و نهادهای دولتی انتظار می رود ضمن تکریم مخاطبان و با تبیین اصول و منشور اخلاقی این دولت، ماموریت های مشخص ابلاغی را با هنر متعهدانه و مسوولانه درآمیخته و با هم اندیشی، همسویی، همنوایی، همگرایی با دیگر نقش آفرینان عرصه رسانه و با به کارگیری ابتکارات بدیع، قانونمند، هدفمند و هوشمند، زمینه مشارکت و حضور فعال بیش از پیش تمامی مردم عزیز را در بسط و توسعه و آبادانی کشور فراهم آورند و در جهت بهبود شرایط ارتباطی میان کارگزاران و مسوولان اجرایی کشور با سطوح مختلف اجتماع، همت مضاعف و اهتمام ویژه نمایند.

رییس جمهور با قدرت کلام و شناخت رسانه ای خود , به صراحت و شفافیت قابل لمس , از روابط عمومی ها می خواهد تا حلقه واسط بین دولت و مردم باشند و با اعتمادی که به آنها دارد می داند که آنها از عهده  این کار برخواهند آمد .

* ارتباط گیری با افراد موثر بیرونی :

تقویت روابط‌عمومی‌ها می‌تواند مدیران و مسئولان را در پیشبرد اهداف و برنامه‌ها یاری رساند . یکی از توانمندی‌های ضروری مدیر ، در کنار سایر توانمندی‌های مدیریتی و تخصصی، مهارت‌ها و توانایی‌های ارتباطی است . روابط عمومی می تواند این نقش را برعهده بگیرد و از پس آن به خوبی برآید .

روابط عمومی با ایجاد تعامل با افراد موثر، برنامه‌ها و اهداف مورد نظر سازمان را محقق می سازد و فضایی به وجود می‌آورد تا آنها را با برنامه های مجموعه اداری خود همسو و همراه گرداند و از توان مشورتی و ... آنها در جهت پیشبرد اهداف سازمانی استفاده کند و همچنین ایجاد رابطه عاطفی با افراد موثر بیرونی سازمان , نیز شرایطی را به وجود می‌آورد تا مدیر به راحتی بتواند از آنان درخواست‌هایی داشته و امیدوار باشد که پاسخ مساعد دریافت خواهد کرد تا رفتار و عملکردی اثربخش داشته باشد و بتواند تحولات چشمگیر و مثبتی را در مجموعه کاری خود رقم بزند .

* مهارت در کلام :

شنیدن و گفتن، خواندن و نوشتن از مهارت هایی ارتباط کلامی مدیران است که باید برای موفقیت در وظایف خود بر آن مسلط باشند و از کلمات با دقت و درجای مناسب استفاده کنند، چرا که هر کلمه‌ای احساسات، عواطف خاص و عملکرد متفاوتی را در افراد برمی انگیزد و اگر در موقعیت مناسب خود به‌کار برده شوند بر تاثیرگذاری حرف، تصمیم و اقدام می‌افزاید.

مهارت و توانایی بیان و سخنرانی مفید و اثربخش در جمع مردم یا اقشار با رعایت سبک و شیوه‌ی خاص برای هر جمع و توانایی برقراری ارتباط با گروه‌های مختلف از جمله ویژگی‌ها و مهارت‌های مهم است که می‌تواند از طریق آن منظور و هدف خود را به صورت قابل درک برای مخاطبان خود مطرح کرد و فقدان این مهارت و توانایی می‌تواند خلل زیادی را بر روند پیشرفت امور وارد می‌سازد.

در این بخش نیز وظیفه روابط عمومی پر رنگ و غیر قابل انکار است . زیرا روابط عمومی موفق آن است که مدیر خود را قبل از هر پاسخ و گفتگویی به سلاح دانستن آگاهانه , مجهز کند و با در اختیار گذاشتن مطالب مفید و تخصصی در حوزه مورد نظر , ایشان را آشنا به امور نماید تا وی با استفاده از منابع در اختیار از پرت گویی و  احیانا سخنان خارج از قواعد پرهیز کند .

* ارتباط گیری دو سویه با رسانه ها :

 روابط عمومی ها از ابزار و امکانات گوناگونی برای انتقال اطلاعات و اخبار برخوردار هستند ولی هیچ یک از شیوه های انتقالی نمی تواند کارآیی یک رسانه را داشته باشد. چرا که رسانه ها یک امکان بالقوه و ابزاری برای روابط عمومی  ها به شمار می روند .

روابط عمومی و رسانه دو عنصر مهم در عرصه اطلاع رسانی هستند که نقش تعیین کننده ای در افزایش آگاهی های عمومی جامعه و فرهنگ سازی و تنویر افکار عمومی، برعهده دارند.

امروزه یکی از مهمترین و حساس ترین وظایف روابط عمومی ها در بعد برون سازمانی برقراری ارتباطی صحیح و اندیشمندانه برپایه عقل و خرد با رسانه های جمعی است .

اگر روابط عمومی می خواهد تلاشش در ارتقای سطح کیفی و کمی عملکردش به اطلاع مخاطبان برسد , رسانه ها بهترین و کارآمدترین ابزاری هستند که از عهده این کار بر می آیند .

در مجموع، رسانه ها ابزار کلیدی برای آگاه سازی شهروندان هستند تا آنان را از فعالیت و نقش سازمان و قدرت و جایگاه  آن بطور مطلوب و شایسته آگاه و مطلع سازند .و آنها با استفاده از تریبون خود , قشر وسیعی از  جامعه را از اخبار، گزارش ها و پیام های شما مطلع می سازند .

*ویژه نامه نوروزی ولایت قزوین 1396